Loluwari Média (Díli) – Diretór Geral, Formasaun Profisional No Empregu, Carlito do Rozario Cabral, informa assuntu ne’e ba konvidadus sira ne’ebé halo asaun doasaun ran ba komemorasaun loron mundial ba traballador ne’ebé sei akontese iha 1 de Maiu, nia parte husu empregador no traballador sira labele hatene protesta de’it, eziji atu hasa’e salariu maibé hatene direitu no dever sira bele hasa’e salariu.
“Ita la’os de’it hatene protesta de’it, hatene de’it mak demo hatene de’it hakarak hasa’e ita nia salariu mais ita mos tenke hatene saida mak ita bele halo nune’e ita nia salariu bele hasa’e, dever ho direitu ne’e tenke la’o hamutuk labele ita ejize de’it mak ita nia direitu mais ita nia dever balu ita ladun kumpri ne’ebé entre empregador ho traballador sira ne’e la’os atan maibé ne’e parseiru, kompaña ida ninia sevisu ga ninia rezultadu la’o di’ak tanba iha traballador ne’ebé ho kualidade diak, tanba ne’e mak ita bolu malu hanesan parseiru,” dehan Diretór Geral, Formasaun Profisional No Empregu, Carlito do Rozario Cabral, ba jornalista sira iha salaun SEFOPE Caicoli, Segunda (29/04).
Diretor Geral husu traballador sira atu oferese ran turuk ida hodi salva maluk sira nia vida ne’ebé moras bainhira presiza ran.
“Diak liu aproveita karik la moras hasai uitoan ba, ran turuk ida bele salva ita nia maluk ne’e tenke tau iha ita nia ulun ne’ebé ran ne’e tau didiak fo ba hospital nasional Guido valadares (HNGV) tau iha ne’eba karik ita nia maluk sira presiza bele apoiu”, Carlito afirma.
Carlito mos apresia no husu ba empregador sira ne’ebé delega sira nia traballador, tanba loron mundial traballador ne’e ba ema hotu nian.
“Husu ba empregador sira ne’ebé delega ninia ema mai ita bo’ot sira dala ida tan ami apresia tanba loron dia mundial ba traballu ne’e ba ita hotu ninia loron, ne’ebé hahu ohin aban to’o 1 ne’e ita sei halo komemorasaun, komemorasaun ida ne’e la’os feriadu de’it ita tuur iha uma de’it maibé ita halo atividade, ida mak ohin ne’e ona ida mak aban sei iha seminariu, seminariu ne’e ita hotu sei ko’alia hamutuk iha fatin ida karik konvite ita bo’ot sira simu tiha ona iha Delta Nova, husi parte hotu-hotu SEFOPE, CCITL, KSTL nomós instituisaun relevantes sira sei fahe ida-idak ninian esperensia informasaun ba ita hotu nu’udar traballador para ida-idak bele kumpri bele hatene ida-idak ninia tarefas”, DG explika.
Enfermeiru Plovotomista, Arsenio Afonso, reprezenta xefe departamentu agradese no obrigadu ba traballador sira tanba liuhusi selebrasaun loron mundial traballador sira bele halo asaun doasaun ran, tanba ran turuk ida bele salva timor-oan sira nia vida.
“Lori xefe departamentu nia naran hakarak agradese no fo obrigadu tanba ita bele selebra loron mundial traballador ho asaun doasaun ran, doasaun ran ho asaun ne’ebé mak importante atu bele salva vida tanba ita hatene katak ran nu’udar orgaun ne’ebé mak esensial husi parte ita nia korpu korporal, karik ita laiha ran signifika ita la iha mundu ida ne’e, ne’ebé ita nia ran turuk ida bele salva timor-oan sira seluk nia vida ka ema seluk ne’ebé mak presiza ita nia ran,” dehan Afonso.
Afonso afirma, ran ne’ebe hasai ninia benefisiu mak kontrola saude, reduz tensaun, atakasaun fuan ka stroke.
“Ninia benefisiu mak ne’e ida ita bele kontrola ita nia saúde depois ita bele reduz tensaun altu ou bele atakasaun fuan ka stroke ka nia bele prevene ita labele kona serangan jantung tanba ita haree iha facebook ida ne’e mate derepente kauza husi moras fuan tanba ne’e mak ita presiza minimiza tanba ita la hatene ita nia distinu moris ne’e depende ba ita nia pola saúde ne’ebé mak ita presiza kontrola.
“Ita nia prosesu liuhusi selesaun karik ita bo’ot sira tensaun normal, tensaun normal 120 pur 80 depois ita nia todan maiz ou menus komu agora ita iha pakote ran bolsa ran iha 350 mil litru entaun ita nia todan ne’e minimal 55, 50 ba leten mos bele ami hasai ninia standar ne’ebé ita nia ran ita atu hatene ita nia ran litru hira mak sirkula iha ita nia isin ne’e ita bele uza formula ida, formula ne’e sepertiga plus di kali total berat badan ne’ebé ita ema bo’ot dewasa ne’e normal 5 sampai 6 liter kuandu liu fali ona 6 liter resiko ba ita nia saúde idade minimal 18 to’o 60 tahun ne’ebé 61, 62 mungkin sei bele depende ita haree kondisaun fisik husi doador ne’ebé ita iha timor ne’e kategoria doador iha rua donor familia nomós donor voluntariu.
Jornalista: Nono
Editor: Loluwari
